اقتصاد جهانی و روندی که افتان و خیزان طی می‌شود
در شرایطی که جهان امروز از ثبات اقتصادی لازم بی‌بهره است اما هنوز می‌توان از جهانی‌سازی به‌عنوان یک راه فرار و مسکن موقت نام برد.
این روزها شرکت‌های چندملیتی دریافته‌اند فعالیت در سطح جهان موجب از بین رفتن پول‌شان می‌شود و جهت فعالیت‌ها به‌سمت خدمات سوق داده شده است که فروش فرامرزی آن دشوارتر است. تنش‌های تجاری امروز با تغییراتی که از بحران مالی شکل گرفت، ترکیب شده است. سرمایه‌گذاری خارجی، تجارت، وام بانکی و زنجیره عرضه نسبت به تولید ناخالص داخلی جهان کاهش یافته یا دچار رکود شده است. جهانی شدن جای خود را به عصر جدیدی از کندی و رخوت داده و به قول یک نویسنده هلندی «جهانی‌سازی» روند کندی یافته است.
عصر طلایی
عصر طلایی جهانی‌سازی بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ سپری شد. با سقوط هزینه حمل دریایی یا هوایی کالاها، حجم تجارت جهش یافت. هزینه تماس‌های تلفنی ارزان‌تر شد، تعرفه‌ها کاهش یافت و نظام مالی لیبرال‌سازی شد. با شکل‌گیری دفاتر شرکت‌ها در سراسر جهان، فعالیت‌های بین‌المللی فزونی یافت و سرمایه‌گذاران بر سرمایه‌گذاری‌هایشان افزودند و مصرف‌کنندگان در سوپرمارکت‌ها گزینه‌های کافی برای انتخاب در اختیار داشتند. تولیدات چین هم به خودکفایی بیشتری رسیده و بنابراین به واردات قطعات کمتری نیاز دارد. تعرفه‌ها بیشترین توجه را به خود جلب کرده‌اند. اگر آمریکا آن‌طور که تهدید کرده است، تعرفه‌ها را بر کالاهای چینی افزایش دهد، متوسط نرخ تعرفه‌ها بر همه واردات آمریکایی به 4/3 درصد افزایش می‌یابد که این بالاترین میزان طی ۴۰ سال گذشته است. اغلب شرکت‌ها قصد دارند این هزینه‌ها را به مصرف‌کنندگان منتقل کنند. از سوی دیگر قوانین تجارت نیز در سرتاسر جهان در حال بازنویسی است.
تئوری تاریخ‌مصرف‌گذشته
این اصل که با سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها بدون آنکه ملیت‌شان در نظر گرفته شود باید یکسان رفتار شود، در حال رنگ باختن است. شواهد این وضعیت نیز در همه‌جا مشهود است. رقابت‌های ژئوپلیتیک صنعت، فناوری‌های نو را که حدود ۲۰ درصد از سهام جهان را به خود اختصاص داده، با چالش مواجه ساخته است.. قوانین مربوط به حریم شخصی، داده‌ها و جاسوسی در حال متلاشی شدن است. نظام‌های مالیاتی به تمایلات میهن‌دوستانه تکیه کرده‌اند تا جایی که در آمریکا شرکت‌ها تشویق می‌شوند سرمایه‌ها را به میهن بازگردانند و اروپا سیلیکون‌ولی (مهد تکنولوژی آمریکا) را مورد هدف قرار می‌دهد. آمریکا و اتحادیه اروپا رژیم‌های جدیدی را برای موشکافی از سرمایه‌های خارجی به راه انداخته‌اند و چین برخلاف سایرین، هیچ تمایلی به میدان دادن به شرکت‌های خارجی ندارد. آمریکا با بهره گرفتن از سیستم پرداخت‌های دلارمحور، جهان خارجی‌هایی همچون شرکت هوآوی را تنبیه می‌کند. حتی حوزه‌هایی مانند حسابداری و مخالفان تشکیل اتحادیه‌های بزرگ در حال متلاشی‌شدن هستند. تجارت دچار معضل شده چون شرکت‌ها از بیم افزایش تعرفه‌ها، استفاده از موجودی کالاهایی را که انبار کرده بودند، افزایش داده‌اند. آنچه در این بین اهمیت بیشتری دارد، برنامه‌های درازمدت شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری است. آنها سعی می‌کنند کمتر در معرض تماس با شرکت‌ها و صنایعی باشند که ریسک ژئوپلیتیک بالایی دارند یا با قوانین ناپایدار مواجه هستند. نشانه‌هایی مشاهده می‌شود مبنی‌بر اینکه یک انطباق در حال شکل‌گیری است.
افت سرمایه‌گذاری در چین و آمریکا
در سال ۲۰۱۸ سرمایه‌گذاری چین در اروپا و آمریکا تا ۳۷ درصد افت کرد. ارزش جهانی سرمایه‌گذاری فرامرزی شرکت‌های چندملیتی طی سال ۲۰۱۸ تا ۲۰ درصد افت کرد. به‌نظر می‌رسد دنیای جدید به‌گونه‌ای دیگر عمل می‌کند. «جهانکندسازی» منجر به ارتباط عمیق‌تر بین بلوک‌های منطقه‌ای می‌شود. زنجیره‌های عرضه در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا در حال یافتن منابع از نزدیک‌ترین مبادی به کشور هستند. در آسیا و اروپا، بخش اعظم تجارت درون‌منطقه‌ای شده و سهم آن از سال ۲۰۱۱ به بعد رو به افزایش گذاشته است. در سال ۲۰۱8 شرکت‌های آسیایی فروش خارجی خود را بیشتر از آنکه در آمریکا انجام دهند در داخل قاره آسیا انجام دادند. چین امیدوار است در سال جاری به یک توافق تجاری منطقه‌ای دست یابد. خوشبختانه این روند لزوما به معنای بروز یک فاجعه در زمینه استانداردهای زندگی نیست. بازارهای در ابعاد قاره‌ای آنقدر بزرگ هستند که بتوانند به شکوفایی برسند. از سال ۱۹۹۰ تاکنون 2/1 میلیاردنفر در سطح جهان از فقر مطلق رهایی یافته‌اند. «جهانکندسازی» 2 عیب عمده خواهد داشت؛ نخست اینکه موجب بروز مشکلات جدید خواهد شد. به‌‌طور مثال پر کردن فاصله کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه دشوارتر می‌شود. دوم آنکه این روند جدید قادر نخواهد بود مشکلاتی را که جهانی‌سازی ایجاد کرده بود برطرف کند. به طور مثال خودکار شدن کارها تحولی در زمینه نیروی کار ایجاد نخواهد کرد و شرکت‌ها نیروهای بی‌مهارت را در ارزان‌ترین نقاط استخدام خواهند کرد. این روند جدید، ضعیف‌تر و بی‌ثبات‌تر از جهانی‌شدن خواهد بود و در نهایت بر نارضایتی‌ها می‌افزاید.
